Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), İsrail’in Gazze’ye saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana, kentteki insani durumla ilgili diğerlerinin veto edilmesinin ardından 5. karar tasarısını oylamaya hazırlanıyor.
Anadolu Ajansı’nın da bir kopyasını edindiği ve Malta’nın sunucusu olduğu karar tasarısının bugün BMGK’de acil olarak düzenlenecek Gazze oturumunda 15 üyeli konseyin oylamasına sunulma ihtimali bulunuyor.
Karar tasarısında insani ateşkes yerine “çatışmalara insani ara” verilmesi ve uluslararası insancıl hukuka uygun şekilde Gazze Şeridi’nde koridorlar oluşturulması talep ediliyor.
Hamas tarafından öncelikle çocuklar olacak şekilde tüm rehinelerin serbest bırakılması çağrısı yapılan karar tasarısında, Gazze’deki sivil halkın temel ihtiyaçlarının tedarik edilmesinin engellenmesine son verilmesi isteniyor.
Karar tasarısında söz konusu uygulamaların özellikle çocuklar üzerinde büyük yük oluşturduğuna işaret edilirken, yardımların çocukların ve tüm toplumun ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde sağlanması gerektiği vurgulanıyor.
Koordinasyon ve önden bilgilendirmenin önemi dile getirilen karar tasarısında, özellikle BM ile çocuklar, hastalar ve personelin hareketi konusunda iletişim içinde olunması talep ediliyor.
Karar tasarısında BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in kararın uygulanmasıyla ilgili BMGK’ye bilgi sağlaması isteniyor.
– Geçici BMGK üyesi Malta’nın “çocuk” vurgusu dikkati çekiyor
Çocuklar konusuna öncelik vermesiyle tanınan geçici BMGK üyesi Malta’nın, oylamaya sunacağı karar tasarısında da çocuklara vurgu yaptığı görülüyor.
Malta’nın karar tasarısında, tüm taraflardan uluslararası hukuk, uluslararası insancıl ve insan hakları hukukuna saygı göstermeleri talep edilirken, “Uluslararası insancıl hukuk çocuklara koruma sağlar.” ifadesi yer alıyor.
Cenevre Sözleşmesi’nde “çatışmada çocukların korunması” ilkesinin yer aldığı hatırlatılan karar tasarısında, özellikle çocuklar olmak üzere Gazze’deki sivil halkın temel ihtiyaçlarından mahrum edilmesine ve zorla yerinden edilmesine karşı çıkılıyor.
Karar tasarısında, Gazze’deki insani durumun aynı zamanda çocukların eğitim sürecine zarar verdiği belirtiliyor.
– Veto edilip edilmeyeceği bilinmiyor
7 Ekim’den bu yana 4 farklı karar tasarısının veto edildiği BMGK’de, Malta’nın karar tasarısının daimi üyeler tarafından veto edilip edilmeyeceği ise bilinmiyor.
Hamas’ın İsrail’e yönelik saldırısı ya da İsrail’in sebep olduğu sivil ölümlere değinmeyen karar tasarısına yeterli destek sağlanıp sağlanmayacağı tartışılıyor.
– 4 karar tasarısı veto edildi
Gazze’deki insani durumla ilgili BMGK, 7 Ekim’in ardından 4 karar tasarısını ele aldı.
İlk olarak Rusya’nın 17 Ekim’de sunduğu ve “insani ateşkes” talep edilen karar tasarısına ABD, İngiltere, Fransa ve Japonya ‘hayır’ oyu kullanmıştı.
Bunun ardından Brezilya’nın “çatışmalara ara verilmesini” talep eden karar tasarısı, 18 Ekim’de ABD tarafından veto edilmişti.
Daha sonra 26 Ekim’de “ülkelerin meşru müdafaa hakkına” değinen ABD tasarısı Rusya ve Çin tarafından, aynı gün Rusya’nın insani ateşkes çağrısı ihtiva eden karar tasarısı da ABD ve İngiltere tarafından veto edilmişti.
Karar tasarıları geçmese de, 193 üyeli BM Genel Kurulu’nda, 121 ülke Gazze’de insani ateşkes çağrısı yapılan tasarıya “evet” oyu vermişti.
– BMGK’nin “uluslararası barış ve güvenliği koruma” sorumluluğu var
BM’nin yürütme organı olarak da bilinen BMGK’nin temel sorumluluğu “uluslararası barış ve güvenliği koruma” olarak ön plana çıkıyor.
Üye ülkeler arasında dostane ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağlamakla yükümlü olan BMGK’nin, aynı zamanda uluslararası sorunların çözümü için işbirliği yapması gerekiyor.