Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda Kıbrıs Türk Elektrik Kurumunun AKSA Enerji Üretim Anonim Şirketine Olan Borçlarının Devlet Borcu Olarak Devralınmasına İlişkin Yasa Tasarısı, Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısı ve Cumhurbaşkanınca Bir Daha Görüşülmek Üzere Meclise İade Edilen Deprem Ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasası görüşülerek onaylandı.
Genel Kurul’da ayrıca Enerji Üst Kurulu Yasa Tasarısı ile Enerji Dairesi’nin Kuruluş Görev ve Çalışma Esasları Yasa Tasarısı’nın komitede ivedilikle görüşülmesine ilişkin tezkereler kabul edildi.
Tasarıların görüşülmesinin ardından oturum sona erdi. Bir sonraki oturum yarın saat 10.00’da yapılacak.
-Berova
İvedilik tezkerelerinin görüşülmesi sırasında söz alan UBP Milletvekili Özdemir Berova, UBP grubu adına söz alarak iki yasaya da olumlu oy vereceklerini belirtti.
Berova, imzalanacak sözleşmenin 15 yıl değil 15 yıla kadar olacağını ve kablo ile elektrik gelmesinin önünün açılacağını bu şeklin de enterkonnekte sistem olacağını kaydetti.
Herkesin bilgi sahibi olacağını dile getiren Berova, tepkilerin, sözleşmenin en iyi şekilde yapılmak istenmesinden değil, doğrudan bertaraf edilmek amacıyla hareket edilmesinden kaynaklandığını söyledi.
Berova’nın konuşmasındaın ardından Enerji Üst Kurulu Yasa Tasarısı’nın komitede ivedilikle görüşülmesine ilişkin tezkere oybirliğiyle kabul edildi.
-Bazı tezkereler onaylandı
Genel kurulda daha sonra Enerji Dairesi’nin Kuruluş Görev ve Çalışma Esasları Yasa Tasarısı’nın komitede ivedilikle görüşülmesine ilişkin tezkere ele alınıp, oybirliğiyle onaylandı.
Cumhurbaşkanınca bir daha görüşülmek üzere iade edilen Deprem ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasası’nın üçüncü görüşülmesine ilişkin tezkere oybirliğiyle; Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısının üçüncü görüşülmesine ilişkin tezkere oyçokluğuyla kabul edildi.
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumunun AKSA Enerji Üretim Anonim Şirketine Olan Borçlarının Devlet Borcu Olarak Devralınmasına İlişkin Yasa Tasarısı’nın üçüncü görüşülmesine ilişkin tezkere oyçokluğuyla onaylandı.
-Erhürman
Bu sırada 62. madde tahtında CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman enerji konusunda konuşma yaptı.
Erhürman, hükümet yetkililerinin ivedilikle ilgili konuşmalarında enerjide kısa orta uzun vadeli protokol ve strateji planının ortaya çıkması gerektiğine vurgu yaparak, ortada enerji strateji planı bulunmadığını dile getirdiklerini savundu.
Tufan Erhürman, enerjideki gelişmelerin sürat kazandığı bu dönemde enterkonnekte modeli çalışmaları ve yenilenebilir enerji gibi konularda eylem planı hazırlanması ihtiyacının ortaya çıktığını ancak tüm bunlar yapılmadan uzun vadeli sözleşme yapılmasının bu imkanları sınırlama riski bulunduğunu dile getirdi.
Erhürman, her şeyin ihtimal dahilinde olduğu bir noktada hiçbir şekilde görüş alınmadan ve ihalesiz bir biçimde ilişkilerin sürdürülmesinin tutarsız olduğunu ve geleceği ipotek altına alma sonucu barındırdığını savundu.
Enerjinin birçok sektör için can damarı olduğunu söyleyen Erhürman, bu konuda tüm paydaşlarla görüşmeler yapılması gerekirken bunun yapılmadığını ve sürece en son aşama olan ihaleden başlandığını belirtti.
Erhürman, ülkenin geleceğinin mantıksal bir hata üzerinden belirlenemeyeceğine işaret ederek, plan-projelerin bilimsel bir temelde yapılması gerekirken ihalesiz bir sözleşme yapılacağına inandıklarını söyledi.
Tufan Erhürman, sivil toplum örgütleri ve sendikalar tarafından enerji konusunda iimzalanan ortak muatabakat metnini CTP’nin desteklediğini belirtti.
-İade edilen yasa
Genel kurulda daha sonra Cumhurbaşkanınca bir daha görüşülmek üzere iade edilen Deprem ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasası görüşüldü.
Doğal Afet ve Depremle İlgili Mevzuatın Düzenlenmesine İlişkin Oluşturulan Geçici ve Özel Komite Başkanı Özdemir Berova, yasaya ilişkin komite raporunu sunarken, yapılan değişiklik konusuna değindi. Berova, yasa tasarısını yeniden komiteye almak ve yasanın Genel Kurul çalışmaları devam ederken yeniden görüşülmesine olanak sağlamak için öneri sundu.
Bu sırada söz alan CTP Milletvekili Sıla Usar İncirli, yasanın hazırlanma sürecine değinerek, hükümetin yasa gücünde kararnameyle kesintilere yönelik karar üretmesini eleştirdi ve CTP olarak böylesine kapsamlı bir konunun bu şekilde değerlendirilemeyeceği görüşünde olduğunu belirtti.
CTP’nin önerilerinin haklılığının, yaşanan sürecin sonunda ktidar tarafından anlaşıldığını savunan
İncirli, Cumhurbaşkanının gerekçesini de kabul etmediklerini ve ciddiyetsiz bulduklarını söyledi.
Yanlış uygulamaların birlik ruhunu zedelediğini iddia eden İncirli, yasaya ret oy kullanacaklarını belirtti.
Daha sonra oylamaya geçildi ve komite başkanın Berova’nın önerisi oyçokluğuyla kabul edildi.
-KIB-TEK’in borçlarına ilişkin yasa tasarısı görüşülerek onaylandı
Genel kurulda daha sonra Kıbrıs Türk Elektrik Kurumunun AKSA Enerji Üretim Anonim Şirketine Olan Borçlarının Devlet Borcu Olarak Devralınmasına İlişkin Yasa Tasarısı görüşüldü.
İlk olarak, Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi Başkanı Resmiye Canaltay Eroğlu raporu okudu.
Raporun okumasının ardından söz alan CTP Milletvekili Salahi Şahiner, bu yasa tasarısının bu konudaki ilk ve son tasarı olmadığını ve olmayacağını söyledi.
Elektrik Kurumu’nun kar veya zarar edemeyen bir kurum olduğunu dile getiren Şahiner, KIB-TEK tarifelerinin değişmesi gerektiğini ancak bunun yapılmadığını, yasaların katledildiğini ve bu nedenle borçların ortaya çıktığını savundu.
Kurumu zarar ettirenin siyasi atamalar ve siyaset olduğunu ileri süren Şahiner, üretim maliyetleri artmasına rağmen görev zararı yazılmaya devam edildiğini ve faiz giderlerinin artırıldığını söyledi.
Şahiner, AKSA’nın ise rahat olduğunu çünkü borçların devlet tarafından üstlenildiğini savundu.
-Şan
Maliye Bakanı Alişan Şan, KIB-TEK’in borç rakamlarına değinerek, inkişaf nizamnamesi doğrultusunda fiyatları güncellemesi gerektiğini ve bu noktada hükümetlerin üç seçeneği olduğunu ifade etti.
Şan, ilk seçeneğin zam yaparak halka yansıtmak olduğunu ancak bunun yapılması halinde tüm sektörlerin etkileneceğini söyledi. Enerjinin hayat pahalılığı hesabında da yeri olduğundan hayat pahalılığına da etki edeceğini belirten Şan, bunun zam furyası yaratacağından iyi bir seçenek olmadığını kaydetti.
Tüm sektörlerin darboğazdan geçtiği göz önünde bulundurulduğundan zam yapmamayı seçtiklerini kaydeden Şan, ikinci seçenek olan devlet tarifelerinde bir artış üzerinde çalışma yaptıklarını ancak devletin üstleneceği borcun da halka dolaylı bir şekilde olumsuz yansıyacağını kaydetti.
Şan, borçlanmanın da maliyeti olduğundan bu noktada üçüncü alternatifin ne olabileceği noktasında Türkiye ile iyi ilişkilerini devreye koyarak, bir siyaset oluşturma yönünde girişim yapıldığını ve Başbakanın da girişimiyle Türkiye Cumhuriyeti ile KKTC arasındaki Mali Protokol imzalanırken buna yönelik olarak rakamların yükseltildiğini belirtti.
Şan, bu ek kaynağın yaratıldığını ve bu şekilde borçların ödeneceğini ifade etti.
Temmuz 2022 yılında tarifelerde bir güncelleme yapıldığını anımsatan Şan, zam yapmak yerine zararları karşılamak adına Türkiye Cumhuriyeti’nden ek kaynak yaratıldığını belirtti.
Şan, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a teşekkür etti.
Kamu maliyesine destek kaleminden bu rakamın sağlanacağını dile getiren Şan, bunun, Kıbrıs Türk halkının menfaatine yapılmış bir işlem olduğunu, hayat pahalılığını da yavaşlatacağını kaydetti.
Kamuya da pozitif bir yansıması olacağını ifade eden Şan, Türkiye Cumhuriyet katkılarıyla KIB-TEK borçlarını halk lehinde üstelendiklerini söyleyerek, rakamlarla ilgili ayrıntılı bilgi verdi.
Şan’ın konuşmasının ardından tasarı 26 kabul 13 ret oyla kabul edildi.
Ardından, Kamu İhale (Değişiklik) Yasa Tasarısı’nın üçüncü görüşmesi ve oylaması yapıldı. Yasa tasarısı; 26 kabul 15 ret oyla Meclis’ten geçti.
– Deprem ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasası da geçti
Genel kurulda daha sonra Doğal Afet ve Depremle İlgili Mevzuatın Düzenlenmesine İlişkin Oluşturulan Geçici ve Özel Komite Başkanı Özdemir Berova’nın önerisiyle bugünkü toplantı sırasında yeniden komitede ele alınmak üzere geri çekilen Deprem ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasası ele alındı.
Danışma Kurulu’nun aldığı karar doğrultusunda, Cumhurbaşkanınca bir daha görüşülmek üzere meclise iade edilen Deprem ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasası ve Doğal Afet ve Depremle İlgili Mevzuatın Düzenlenmesine İlişkin Oluşturulan Geçici ve Özel (Ad-Hoc) Komitesi’nin yasaya ilişkin ek raporu, iç tüzüğün 92 maddesince öngörülen süreye bakılmaksızın bugün genel kurulun özel gündeminde yer alacak işler kısmında görüşülmesi milletvekillerinin bilgisine getirilerek, oy çokluğuyla kabul edildi.
Bu noktada Doğal Afet ve Depremle İlgili Mevzuatın Düzenlenmesine İlişkin Oluşturulan Geçici ve Özel Komite Başkanı Özdemir Berova, raporu okudu.
Raporun ardından yapılan oylamada, yasa tasarısı, 26 kabul 12 ret olmak üzere, salt çoğunlukla kabul edildi.
Oylamadan sonra Cumhuriyet Meclisi’nin bugünkü çalışmaları sona erdi, bir sonraki oturum yarın saat 10.00’da yapılacak.