Meclis’te “Deprem ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasa Önerisi” görüşülüyor
Eklenme Tarihi: 27 Mart 2023

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda, “Deprem ve Diğer Doğal Afetlere Yönelik Mali Yardım ve Hazırlık Yasa Önerisi” görüşülüyor. Önerinin madde madde görüşülmesi devam ediyor.

Bağımsız Girne Milletvekili Jale Refik Rogers önerinin bütünü üzerindeki görüşmeler sırasında yaptığı konuşmada, depremin üzerinden 40 gün geçtiğini belirterek, herkesin dayanışma ruhuyla hareket ettiğini anlattı. “Halkın, hükümete güvenmediğini” savunan Rogers, hükümeti “samimiyetsizlikle” suçladı. “Bilerek isteyerek, kaos yaratıldığını” savunan Rogers, gereksiz gündemler yaratıldığını öne sürdü. “9 ay kesinti yapılacak ve ondan sonra ihya olacak, bütün eksiklikler giderilecek mi?” diye soran Rogers, kaç tane daha okula ihtiyaç olduğunu sorguladı.

“Kayıt dışı ekonomiyi kayıt altına almak için yaptığınız bir şey söyleyin ben buna olumlu oy vereceğim” diyen Rogers, “Ne yaptınız bu dönem içerisinde” sorusunu yönelterek, yapılan düzgün şeylerin bile bozulduğunu ileri sürdü.

“Ne zaman ben çocuğumu devlet okuluna içim rahat göndereceğim” diyen soran Jale Refik Rogers, 20 bin TL maaş alan bir kişinin geçinemediğini anlatarak, vatandaşın artık konut alamadığını da kaydetti.

“Başkaları para kazanır, siz de işlemlerini yaparsınız. Yarattığınız statüko içten çürüdü” iddiasında bulunan Rogers, “Bu halkla dalga geçmeyi bırakın” diyerek, kesinti ile ülkede hiçbir şeyin çözülemeyeceğini belirtti. Rogers, artık cesaretle bir şeyin değiştirilmesi gerektiğini ifade ederek, yasa önerisinin, “içeriğine girmeyeceğini, ne olduğunun zaten belli olmadığını” öne sürdü.

UBP Milletvekili Emrah Yeşilırmak ise, yapılan konuşmalardan dolayı üzülmemenin elde olmadığını belirterek, Ayşegül Baybars’ın söylediklerini hayretle izlediğini dile getirdi. Yeşilırmak, Halkın Partisi’nin nereden nereye geldiğini herkesin bildiğini kaydetti.

Muhalefet vekillerinin yaptığı önerilerin yerinde öneriler olduğunu söyleyen Emrah Yeşilırmak, yapılması gerekenlerin uzun yıllardır yapılması gerektiğini, neden bunun rahatsızlık yarattığını sorguladı.

Türkiye’de meydana gelen depremden sonra bunların konuşulmaya başladığını belirten Yeşilırmak, ülkenin de deprem kuşağında olduğunu, hükümetin sorumluluk anlayışı çerçevesinde bu yasa önerisini yaptığını söyledi.

Harcama rakamlarının gerçeği yansıtmadığı söylendiğine değinen Yeşilırmak, komitede bir çalışma yaparak, kalemleri muhalefetle birlikte belirlediklerini kaydetti. Özellikle maaşlardan kesintilerin eğitime ve sağlığa harcanması konusunda genel kanı oluştuğunu belirten Yeşilırmak, okulların yüzde 80’inin 1974 öncesinden olduğunu, sıkıntılı olan okullar olduğunu öğrenildiğini ifade etti. Muhalefetle gider kalemleri konusunda fikir birliğine vardıklarını belirten Yeşilırmak, Merkez Bankası kar payı önerisini muhalefetin yaptığını dile getirerek, muhalefetin yasa önerisi hazırlanırken, sürece katkı koyduğunu ve önerilerinin yasanın içerisine girdiğini söyledi.

Yasanın içerisinde gider kalemlerinde bir sıkıntı olduğunu düşünmediğini dile getiren Yeşilırmak, toplumsal dayanışma ruhunun ön plana çıkarılması gerektiğini kaydetti. Hükümetin izlediği tutumun ek bir kaynak oluşturmak olduğunu ifade eden Yeşilırmak, önerinin toplumun ihtiyacı olan bir öneri olduğunu belirtti.

Yasanın içerisinde gider kalemleri alanlarının da yazdığını dile getiren Yeşilırmak, hükümetin verdiği kararın Kıbrıs Türk halkının menfaatine olduğunu kaydetti. Emrah Yeşilırmak, ülkenin deprem kuşağında olması nedeniyle tedbirlerin alınması gerektiği üzerinde durdu.

CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman ise yeniden söz alarak, özel bir yasa çıkarıldığını ve birtakım kaynaklar yaratıldığını anlatarak, bu kaynaklarla ilgili üç bacak olduğunu, ancak tasarruf bacağı olarak dördüncüsünün de olması gerektiğini kaydetti.

Gelirden tasarruf olmayacağını dile getiren Erhürman, tasarruftan kastının gider olarak öngörülen şeylerden tasarruf ederek, buraya aktarılması olduğunu söyledi. Yasada bütün kaynakların kalem kalem belli olması gerektiğini ancak tasarrufa ilişkin tek bir kalem olmadığını ifade eden Erhürman, tasarrufun, yatırım, izaz-ikram kalemlerinden kısılması olabileceği örneğini verdi. “Tasarruf olgudur, ya vardır, ya yoktur” diyen Erhürman, yazılı olmayan şeyin kaynak olarak aktarılıp, aktarılmayacağının sorgulanamayacağını söyledi.

Yasa gücünde kararname çıkmadan önce kendisinin de bulunduğu bir görüşme gerçekleştiğini dile getiren Erhürman, o görüşmeden sonra BRT’deki televizyon programında Toplumsal Dayanışma Platformu’na yardım kampanyası nedeniyle teşekkür ettiklerini, ancak oradan çıktıktan sonra kendilerinin haberi olmadan Resmi Gazete’de Yasa Gücünde Kararnamenin yayımladığını, sürecin böyle başladığını anlattı.

Her aşamada tuhaflıklarla karşılaştıklarını dile getiren Erhürman, 12 maddeden, 4’ü, 5’inin Meclis Genel Kurulu’nda değiştirilmesinin öngörüldüğünü ve bunun 40 dakika önce eline geldiğini söyledi. “Ortak akıl anlayışı olmadığı” eleştirisinde bulunan Tufan Erhürman, ilk metne göre, şu anki metnin daha iyi olduğunu ifade etti.

Maliye Bakanı Alişan Şan ise, 6 Şubat sabahı felaketle güne uyandıklarını ve zaman geçtikten sonra felakatin büyüklüğünün anlaşıldığını ifade ederek, Türkiye’de binlerce soydaşın, İsias Otel’de öğrencilerin, yurttaşların hayatını kaybettiğini anlattı.

Depremler ve doğal afetlerle daha etkin mücadele etmek için ortaya bir yasa taslağı çıktığını ifade eden Şan, kurulan Ad-Hoc komite çerçevesinde ilk çıkan taslağın daha iyi bir şekle getirilmesi için çalışmaya başladıklarını belirtti.

Önerinin elbirliğiyle Meclis’ten geçirilmesini temenni eden Şan, tasarının üç basamaktan oluştuğunu birinin maaşlardan gönüllülük esasıyla kesintiler, diğerinin ek vergiler, üçüncüsünün ise bütçeden destek olduğunu söyledi. Gelir kaleminin, gider bacaklarının da soru işareti oluşmaması için belirtildiğini ifade eden Şan, bunun eğitim, sağlık ve doğal afetlerle mücadele için sivil savunma ve itfaiyenin güçlendirilmesini içerdiğini anlattı. Öneri madde madde görüşülürken, daha iyisinin yapılacağı temennisini dile getiren Şan, yasanın oy birliğiyle geçirilmesini diledi.

Konuşmaların ardından önerinin madde madde görüşülmesine geçilmesi oy çokluğuyla kabul edildi.

Madde madde görüşme sırasında Doğal Afet ve Depremle İlgili Mevzuatın Düzenlenmesine İlişkin Oluşturulan Geçici ve Özel (Ad-Hoc) Komitesi Başkanı Özdemir Berova, kapsam 4 maddesinde değişiklik önerisinde bulundu.

Bunun üzerine söz alan CTP Genel Başkanı Tufan Erhürman, “kamu bankalarından” ibaresi yerine “yürürlükteki mevzuat uyarınca tescil edilen bankalardan” ibaresinin konulmasının önerildiğine değinerek, “Kasıt özel bankaların da bunun içerisinde olması ise bu yanlıştır” dedi ve zaten öneride “özel sektör çalışanlarından” diye ibare olduğunu ifade etti. Erhürman, özel sektör çalışanları kavramının, özel bankalarda çalışan herkesi içerdiğini kaydetti.

CTP Milletvekili Devrim Barçın ise, söz alarak, ilgili ayda alınan her türlü ödeneğin kesinti içerisinde olup olmadığını sordu.

Maliye Bakanı Alişan Şan ise yerinden söz alarak, “Kastedilen ve murat edilen ek mesailer değildir. Brüt maaş derken ek mesaileri dışında tutuk” dedi.

Bunun üzerine Komite Başkanı Özdemir Berova, maddeye, “ek mesailer hariç” ifadesini de ekleyerek, değişiklik önerisini yeniden sundu. Berova, bunun maddeye, “ek çalışma ödeneği hariç” şeklinde yazılacağını söyledi.

CTP Genel Başkanı Erhürman ise yerinden, özel bankalarla ilgili sorusunu yineledi. Ardından yeniden söz alarak, kürsüye çıktı.

“Bu meclisi Türkçesi olmayan bir yasaya mahkum ediyorsunuz… Ayıptır bu Meclis’e böyle bir şey olur mu?” diye soran Erhürman, maddedeki kapsamın maaşlardan bahsettiğini dile getirdi.

Ardından Berova’nın yaptığı öneri oy çokluğuyla kabul edildi. Maddenin değiştirilmiş şekli de oy çokluğuyla kabul edildi.

TAK