Hollanda ulusal yayın kuruluşu NOS’un konuya yakın kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Hollanda’da başbakanlıktan ayrılması öngörülen Mark Rutte, Stoltenberg’in ardından Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) yeni genel sekreteri olacak.
NOS’un salı günü yayınlanan haberinin ardından ABD’nin başkenti Washington’da, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan NATO Genel Sekreteri Stoltenberg konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
Sekreterlik görevi dört kez uzatılan ve Ekim 2024’te süresi dolacak olan Stoltenberg, yerine geçecek isimle ilgili iddiaların sorulması üzerine Rutte’yi işaret etti.
“Bir sonraki genel sekreterin kim olacağı konusunda ittifak içinde bir sonuca çok yaklaştığımızın açık olduğunu düşünüyorum. Mark Rutte çok güçlü bir aday. Başbakan olarak çok fazla tecrübesi var, yakın bir dostum ve meslektaşım,” ifadelerini kullanan Stoltenberg, “bu nedenle ittifakın çok yakında halefime karar vereceğine ve bunun hepimiz için, NATO için iyi olacağına inanıyorum.” dedi.
NATO Genel Sekreterliği için Türkiye’nin de desteklediği Rutte, tek aday değil. NOS’un haberine göre, ikinci aday olarak Rutte’ye rakip olan ancak beklediği desteği bulamayan Romanya Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis’in adaylıktan çekileceği iddia edildi.
-Macaristan’dan Rutte’ye ‘şartlı’ destek
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto, mart ayında ülkesinin Rutte’ye onay vermesinin söz konusu olmadığını söylemişti.
Bakan Szijjarto, veto etmelerinin nedeninin Hollanda Başbakanı’nın 2021’de yaptığı “Uzun vadeli amacımız Macaristan’ın dizleri üzerine çökmesini sağlamak” şeklindeki açıklama olduğunu belirtmişti.
Ancak Macaristan Başbakanı Viktor Orban, X platformunda dün yaptığı paylaşımla Rutte’yi destekleyeceklerini açıkladı. Orban, desteği karşılığında talep ettiği koşulları da duyurdu.
Orban, “Ukrayna’daki NATO faaliyetlerinde hiçbir Macar personelin yer almayacağı ve bunları desteklemek için hiçbir Macar fonunun kullanılmayacağı konusunda mutabık kaldık” ifadeleriyle desteğini paylaştı.
Son olarak, Macaristan ve Slovakya’nın da desteklerini açıklamasıyla 32 ülkeden sadece Romanya, Cumhurbaşkanı Iohannis’in adaylığından dolayı Rutte’ye desteklerini açıklamadı.
Türkiye ise nisan ayında Rutte’yi desteklediğini ittifak üyelerine bildirmişti.
-NATO Genel Sekreteri oy birliğiyle seçiliyor
İttifak üyelerinin oybirliğiyle seçilen genel sekreter, NATO’nun en üst düzey yöneticisi olarak konumlanıyor. Pratikte bu görev için seçim, gayrı resmi diplomatik kanallar aracılığıyla yapılıyor.
Uzun süredir devam eden ve artık az çok resmileşmiş olan bir geleneğe göre bu görev Avrupalı üst düzey bir siyasi figür tarafından yürütülüyor ve olağan görev süresi dört yıl olarak belirleniyor.
Yeni genel sekreterin 11-12 Temmuz’da ABD’nin başkenti Washington’da yapılacak NATO’nun 75. yıl zirvesinde duyurulması hedefleniyor.
Stoltenberg’in görev süresinin 10 yılın ardından 1 Ekim’de sona ermesi planlanıyor.